Το μεγάλο όνειρο κάθε φιλόδοξου δημάρχου ήταν να χτίσει Δημαρχείο στην κεντρική πλατεία. Να φωτογραφηθεί με το μυστρί στη θεμελίωση, να κόψει την κορδέλα στα εγκαίνια, να βάλει και μια μεγάλη πλάκα με το όνομά του να το βλέπουν οι επόμενες γενιές: «Ανηγέρθη επί δημαρχίας…».
Η επιτυχία ενός δημοτικού άρχοντα μετριόταν με την ποσότητα μπετόν που πρόσθετε στο υπάρχον. «Τι έργα έκανες;». Έργα ίσον ντουβάρια. Απαραιτήτως. Μεγαθήρια-τέρατα συνήθως και αμφίβολης χρησιμότητας.
Βελτίωση και επέκταση ύδρευσης και αποχέτευσης; Εκσυγχρονισμός αποκομιδής και επεξεργασίας των σκουπιδιών; Λύσεις για κυκλοφοριακό και ατμοσφαιρική ρύπανση; Διάσωση διατηρητέων μνημείων που καταρρέουν; Πνεύμονες πρασίνου, πιο ανθρώπινοι όροι δόμησης, ποιότητα ζωής; Μα αυτά δεν είναι έργα, δεν έχουν μπετόν. Πού θα μπει η μαρμάρινη πλάκα με το όνομα του δημάρχου;
Όπως έργο δεν είναι το Ρυθμιστικό Σχέδιο που θα θωράκιζε τις πόλεις από την άναρχη δόμηση και ανάπτυξη. Αυτό το καθυστερούμε συστηματικά με χίλιες δυο δικαιολογίες και καταλήγει στις ελληνικές καλένδες. Δεν το θέλουμε.
Λογικό. Πώς αλλιώς θα δώσουμε το πάρκο-φιλέτο στον κουμπάρο να φτιάξει ένα ακόμα καρακίτς πολυώροφο ξενοδοχείο; Πώς θα κρατήσουμε σε πυκνοκατοικημένη περιοχή το ρυπογόνο εργοστάσιο του κολλητού; Πώς θα διαιωνίσουμε την παραμονή στο κέντρο όλων των δημόσιων και δημοτικών υπηρεσιών; Όταν τους θυμίζεις το Ρυθμιστικό, κοιτάζουν το ταβάνι και σιγοσφυρίζουν έναν εύθυμο σκοπό.
Βγαίνουμε κάθε μέρα από το κέντρο της πόλης για να επισκεφθούμε βενζινάδικο, συνεργείο, σουπερμάρκετ, πολυκατάστημα, επιπλάδικο, νοσοκομείο, για βόλτα, καφέ, φαγητό. Τις δημόσιες υπηρεσίες όμως τις θέλουμε δίπλα στο σπίτι μας!
Πόσες φορές στη ζωή του επισκέπτεται ο μέσος πολίτης την Πολεοδομία ή το Ληξιαρχείο; Από εδώ και πέρα δεν θα ξαναπάει ποτέ, αφού οι συναλλαγές γίνονται πλέον ηλεκτρονικά. Η εμμονή, ωστόσο, στο ξεπερασμένο μοντέλο πόλης με όλα τα δημόσια κτήρια συγκεντρωμένα στο κέντρο, δεν λέει να ξεπεραστεί. Το βλέπουμε κι εδώ στα Γιάννινα, στις συζητήσεις για τη στέγαση δήμου και δημοσίου.
Ακόμα και αυτοδιοικητικοί που αυτοδιαφημίζονται ως καινοτόμοι, πρωτοπόροι και εκσυγχρονιστές, σκέφτονται και λειτουργούν συχνά σαν βλαχοδήμαρχοι τού μεσοπολέμου: Δημαρχείο και Διοικητήριο στην πλατεία! Πόλεις χωρίς όραμα, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς μελέτες.
Βλέποντας και κάνοντας. Λύσεις-μπαλώματα. Μιζέρια, συγκάλυψη αυθαιρεσιών, ρουσφέτια, βολέματα, ψηφοθηρία, εξυπηρέτηση συμφερόντων. Κάθε άσχετος ξερόλας, Καλοχαιρέτας και Μαυρογιαλούρος δήμαρχος, περιφερειάρχης, υπουργός, κάνει ό,τι του κατέβει και δεν ρωτάει κανέναν.
Αποτέλεσμα, οι πόλεις-κόλαση: Χάνουμε τη μισή μας ζωή σε μποτιλιαρισμένους δρόμους και ψάχνοντας να παρκάρουμε, μας πνίγει η αιθαλομίχλη και από το μπαλκόνι μας απολαμβάνουμε τη μαγευτική θέα της απλωμένης μπουγάδας τού απέναντι.
