Του Θωμά Νούσια
Κολλάω πεντάευρο στο μέτωπο του κλαρινιτζή και παίζει ό,τι γουστάρω. Δίνω κάτι παραπάνω στον μιντιάρχη ή τον δημοσιογράφο και κάνει ακριβώς το ίδιο: παίζει ό,τι του πω. Και κερδίζω τις εκλογές!
Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν. Άλλοι στα ΜΜΕ εξευτελίζονται και ξεπουλιούνται για βίλες και άλλοι για φραγκοδίφραγκα και πενταροδεκάρες. Κάπως έτσι εκλέγονται και επανεκλέγονται πανηγυρικά τα λαμόγια, οι νεάτερνταλ, οι τενεκέδες οι ξεγάνωτοι.
Το ρεπορτάζ πέθανε. Ζήτω το copy paste! Η αδέσμευτη δημοσιογραφία μάς τελείωσε. Ζήτω τα λαδωμένα παπαγαλάκια! Υπάρχουν, βέβαια, και οι φωτεινές εξαιρέσεις. Που δεν είναι λίγες. Το παρακάτω κείμενό μου, γραμμένο πριν έξι χρόνια, μου το θύμισε σήμερα το Facebook.
——————-
Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ των ΜΜΕ έπιασε πάτο. Η διαφθορά και η διαπλοκή, ωστόσο, δεν είναι νέο φρούτο. Ούτε ο κιτρινισμός, η ασχετοσύνη, η ανευθυνότητα. Στα σαράντα χρόνια που είμαι στο επάγγελμα δεν ήταν ποτέ αγγελικά πλασμένος ο κόσμος της ενημέρωσης.
ΥΠΗΡΧΕ ΠΑΝΤΑ, όμως, και η άλλη δημοσιογραφία. Των ανθρώπων που η δουλειά τους και ο τρόπος ζωής τους αποτελούν μάθημα για τους νέους συναδέλφους.
ΓΝΩΡΙΣΑ αρκετές τέτοιες προσωπικότητες του Τύπου. Ως αναγνώστης εφημερίδων, ως φοιτητής της δημοσιογραφίας, ως επαγγεματίας του χώρου αλλά και στην Ένωση Συντακτών, την ΕΣΗΕΠΗΝ. Τους θαύμαζα, τους είχα πρότυπα.
ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ θέση ανάμεσά τους κατέχει ο Γιαννιώτης δημοσιογράφος Γιάννης Ζώης, που έφυγε από τη ζωή στα 90 του και είχα την τύχη να τον ζήσω από κοντά.
ΥΠΗΡΕΤΗΣΕ -αυτή είναι η σωστή λέξη- τη δημοσιογραφία για μισό αιώνα. ‘Ηταν η ζωντανή ιστορία της μεταπολεμικής Ηπείρου και όχι μόνον. Σχεδίαζε να συγκεντρώσει σε βιβλίο τις άγνωστες πτυχές γεγονότων που έζησε από πρώτο χέρι, αλλά τον εμπόδιζε η τελειομανία του, η σκέψη ότι θα έπρεπε να παραλείψει πολλά.
ΑΛΛΟ ΕΜΠΟΔΙΟ, η υπερβολική του σεμνότητα. Ο Τάκης Αδάμος, ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, μού αποκάλυψε κάποτε ότι στην κατοχή έβγαζε μαζί με τον Ζώη παράνομη εφημερίδα της Αντίστασης. Κάτι που ο ίδιος ο Ζώης δεν ανέφερε ποτέ. Απέφευγε επιμελώς την προβολή. Σε κηδεία παλιού συναδέλφου, ακούγοντας τους κοινότοπους και γραφικούς επικήδειους, μου ψιθύρισε στο αφτί: «Στη δική μου κηδεία δεν θέλω να μιλήσει κανένας! Φρόντισέ το σε παρακαλώ!». ‘Εφυγε από τη ζωή τόσο αθόρυβα και διακριτικά, που το μάθαμε μετά από μέρες. Στην κηδεία του απουσιάζαμε όλοι οι συνάδελφοι.
ΔΟΥΛΕΨΕ σε πολλές γιαννιώτικες εφημερίδες και ταυτόχρονα ήταν ανταποκριτής όλων σχεδόν των αθηναϊκών και της ΕΡΤ. Όταν συνέβαινε να «σκάσει» κάποια μεγάλη είδηση αργά τη νύχτα, τον πίεζαν από Αθήνα να στείλει αμέσως το ρεπορτάζ για να προλάβουν την εκτύπωση. Εκείνος, απτόητος, επέμενε να διασταυρώσει πρώτα όλα τα στοιχεία, μέχρι που οι από πάνω έχαναν την υπομονή τους και του έβαζαν τις φωνές. «Εγώ ανεπιβεβαίωτη είδηση δεν στέλνω, απαντούσε. Απολύστε με αν δεν σας κάνω!». Τη δημοσιογραφική δεοντολογία την είχε ευαγγέλιο. Δεν δημοσίευε τίποτα αβασάνιστα και γι’ αυτό δεν χρειάστηκε ποτέ να καταχωρίσει επανόρθωση και να ζητήσει συγγνώμη.
ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ έντιμος, ουδέποτε διανοήθηκε να εισπράξει μια δραχμή κάτω από το τραπέζι, αλλά και ουδείς τόλμησε ποτέ να του κάνει…. ανήθικη πρόταση. Σεβόταν την πολιτική γραμμή των εντύπων που εργαζόταν, χωρίς να προδίδει τα «πιστεύω» του. Πώς; Υπογράφοντας μόνο τα κείμενα που τον εξέφραζαν απόλυτα. Όταν οι εκδοτικές σκοπιμότητες παρενέβαιναν στη δουλειά του, απέσυρε αμέσως την υπογραφή του.
ΣΤΑ ΠΕΝΗΝΤΑ χρόνια της επαγγελματικής του διαδρομής, ο Γιάννης Ζώης ήταν ο πρώτος και ο μοναδικός στην Ήπειρο δημοσιογράφος με πανεπιστημιακή μόρφωση, ξένες γλώσσες και στενογραφία. Το κατόρθωσε διαβάζοντας μόνος του, παράλληλα με τη δουλειά στις εφημερίδες. Ετοίμαζε το φύλλο της επομένης (τότε ήταν διευθυντής και μοναδικός συντάκτης του «Πρωινού Λόγου»), ταξίδευε οχτώ ώρες με το νυχτερινό δρομολόγιο του ΚΤΕΛ για Αθήνα, έδινε το μάθημα στην Πάντειο και ξαναγύριζε αμέσως με το πρώτο λεωφορείο για να βγάλει το νέο φύλλο.
ΩΣ ΣΤΕΝΟΓΡΑΦΟΣ, ήταν πολύτιμος στις εφημερίδες την εποχή που δεν υπήρχαν ακόμη μαγνητόφωνα, αφού κανείς άλλος δεν μπορούσε να καταγράφει ολόκληρες τις ομιλίες, δηλώσεις, συνεντεύξεις αλλά και ειδήσεις από το ραδιόφωνο, γι’ αυτό και τον αποκαλούσαν «Ρόιτερ»!
ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΑΝΤΙΞΟΟΤΗΤΕΣ των πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών (εμφύλιος, αγριότητες, λογοκρισία, υποτυπώδη τεχνικά μέσα), ο Γιάννης Ζώης κατόρθωνε να κάνει υποδειγματικά τη δουλειά του. Διαμάντια δημοσιογραφικού λόγου τα κείμενά του, σε άψογα ελληνικά, κάποια μάλιστα και προφητικά. Όπως ένα άρθρο που προειδοποιούσε για σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον αν δεν αλλάξουμε συμπεριφορά, σε εποχή που κάτι τέτοιο αποτελούσε επιστημονική φαντασία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΩΗΣ: Ένας δημοσιογράφος του περασμένου αιώνα, από τον οποίο πολλά θα είχαν να μάθουν οι σημερινοί «ψηφιακοί» συνάδελφοι.
