1949, Παιδόπολη Ιωαννίνων. Εμφύλιος, πείνα, ορφάνια, προσφυγιά. Στα πρόσωπα των ρακένδυτων παιδιών είναι αποτυπωμένη όλη η δυστυχία και η φρίκη της εποχής.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, έβλεπα κάθε Κυριακή να φέρνουν τα κορίτσια της Παιδόπολης και του Ορφανοτροφείου Θηλέων στη Μητρόπολη για εκκλησιασμό. Ντυμένες με ομοιόμορφες στολές, στοιχισμένες σε τριάδες και πάντα μελαγχολικές.
Τα κυριακάτικα απογεύματα τις έβγαζαν βόλτα στην πλατεία. Πάλι με τις στολές και κατά τριάδες σαν να έκαναν παρέλαση. Έβλεπαν εμάς τα άλλα παιδιά που παίζαμε αμέριμνα και τρώγαμε παγωτό στην «Όαση» και το «Διεθνές» με τους γονείς μας και η μελαγχολία τους γινόταν πίκρα.
Η βασίλισσα Φρειδερίκη, που είχε την εποπτεία αυτών των ιδρυμάτων, τα επισκεπτόταν τακτικά και μοίραζε κάτι φτηνά λαστιχένια παπούτσια. Τα παιδιά περνούσαν υποχρεωτικά ένα-ένα μπροστά της, έκαναν βαθιά υπόκλιση-τεμενά και της φιλούσαν το χέρι. Η προπαγάνδα τα μάθαινε να της χρωστάνε ευγνωμοσύνη και να τη θεωρούν μητέρα τους. Λες και ό,τι έδινε το πλήρωνε από την τσέπη της και όχι από το υστέρημα των πάμφτωχων τότε Ελλήνων.
Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη. Ξεχωρίζουν οι σημερινοί ογδοντάρηδες Κώστας Κουκούμης (με το σακάκι), Χριστόφορος Παπακώστας (με τον τροβά), Ελένη Σκούτερη (με τα χέρια σταυρωμένα).
ΘΩΜΑΣ ΝΟΥΣΙΑΣ
