Του Θωμά Νούσια
Έβλεπα τον πατέρα μου να κολλάει το αφτί στο μεγάλο ραδιόφωνο Grundig και να μοιράζεται την αγωνία και τη φρίκη με τη μητέρα μου: «Το άκουσες; Κρέμασε κι άλλους ο Χάρντινγκ!». Ήμουν νήπιο 2-3 ετών και δεν ήξερα ποιος ήταν ο Χάρντινγκ (ο Άγγλος κυβερνήτης της Κύπρου).
Μετά από καμιά δεκαπενταριά χρόνια, κάθε βράδυ στις 10 παρά 20 ήταν η σειρά μου να κολλήσω το αφτί στο ίδιο ραδιόφωνο. Έπιανα Deutsche Welle να μάθω τις απαγορευμένες ειδήσεις. «Χαμήλωσέ το ρε! Ακούγεται έξω στο δρόμο. Θα με απολύσουν και δεν θα έχεις να φας!», ανησυχούσε ο πατέρας μου.
Μεγαλώσαμε στην προ τηλεόρασης εποχή και η σχέση μας με το ραδιόφωνο ήταν πολύ ιδιαίτερη. Πριν κυκλοφορήσουν τα πρώτα κασετόφωνα, έγραφα τραγούδια από το ραδιόφωνο τοποθετώντας δίπλα του το μεγάλο μαγνητόφωνο με την μπομπίνα. Μαζί με τα τραγούδια έγραφε και το γάβγισμα του σκύλου, τον βήχα του παππού, τους καβγάδες των γειτόνων.
Για τα παιδιά της επαρχίας του ’50 και του ’60 το ραδιόφωνο ήταν το παράθυρο στον κόσμο. Δελτία ειδήσεων με τις χαρακτηριστικές φωνές του Κώστα Σταυρόπουλου και του Τζον Βεϊνόγλου, το Θέατρο της Δευτέρας, ποδόσφαιρο, λαϊκά τραγούδια-προσφορά των δισκογραφικών εταιριών, ραδιοφωνικά σίριαλ όπως «Το σπίτι των ανέμων» και «Το ημερολόγιο ενός θυρωρού». Και διαφημίσεις: «Πειραϊκή-Πατραϊκή, ντύνει, στολίζει, νοικοκυρεύει», κλωστές «Πεταλούδα», γυναικείες κάλτσες και ξυραφάκια με τον Χατζηχρήστο…
Στα Γιάννινα είχαμε δυο επιλογές: τους σταθμούς Ιωαννίνων και Κέρκυρας. Ο πρώτος μετέδιδε το πρόγραμμα της ΥΕΝΕΔ (Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων), ο δεύτερος το Πρώτο και Δεύτερο πρόγραμμα του ΕΙΡ (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας). Το γνώριμο μουσικό σήμα του τσοπανάκου με τη φλογέρα και «Εδώ Κέρκυρα. Ραδιοφωνικός Σταθμός Βορειοδυτικής Ελλάδος».
Στις 21 Απριλίου 1967 σηκώθηκα χαράματα να αποτελειώσω μια σχολική εργασία και άνοιξα το ραδιόφωνο. Αντί του κανονικού προγράμματος (πρωινή προσευχή, πρωινή γυμναστική, ειδήσεις), το ΕΙΡ είχε κλαρίνα και το Ενόπλων… «Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν σαν τον λίβα που καίει τα σπαρτά»! Υπέθεσα ότι απεργούν οι εργαζόμενοι στο Ραδιόφωνο αλλά τελικά άλλη ήταν η αιτία…
Ο στρατιωτικός Ραδιοφωνικός Σταθμός Ιωαννίνων ιδρύθηκε την περίοδο του εμφυλίου για τις ανάγκες της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας (ενδεικτικό το ραδιοφωνικό σίριαλ «Στον ιστό της αράχνης») και λειτούργησε χωρίς μεγάλες αλλαγές μέχρι τη μεταπολίτευση του 1974. Το 1982 με την κατάργηση της ΥΕΝΕΔ έβγαλε τη στρατιωτική χλαίνη και φόρεσε κοστούμι.
Το τοπικό πρόγραμμα τις πρώτες μετεμφυλιακές δεκαετίες ήταν εμβατήρια, δημοτικά, λίγες ειδήσεις που συνέτασσαν στρατιωτικοί (όπως στην ταινία «Λούφα και παραλλαγή») και κάποιες εκπομπές συνεργατών. Αργότερα ο σταθμός απέκτησε δημοσιογράφους και πλούσιο ενημερωτικό και μουσικό πρόγραμμα.
Η εισβολή της τηλεόρασης έφερε σε δεύτερη μοίρα το ραδιόφωνο. Το «πιάσε Ενόπλων» έδωσε τη θέση του στο… «τράβα το σεμεδάκι, μού κρύβει τον Άλκη Στέα!».
