Τι συμβαίνει σε μια νορμάλ πόλη όταν απειλείται άμεσα η υγεία και η ζωή των κατοίκων της; Συναγερμός! Κάτοικοι και αρχές παλεύουν με νύχια και με δόντια να αντιμετωπίσουν τον θανάσιμο κίνδυνο. Πολιορκούν το Μαξίμου απαιτώντας μέτρα εδώ και τώρα. Τι συμβαίνει εδώ στα Γιάννινα, την πόλη-θάλαμο αερίων, την πρωταθλήτρια Ελλάδας στην ατμοσφαιρική ρύπανση;
Στα Γιάννινα έχουμε ατμόσφαιρα Πεκίνου και τοπικές αρχές που κάνουν… τον Κινέζο. Οκταπλάσια του ορίου συναγερμού τα φονικά αιωρούμενα μικροσωματίδια, οι 150 χιλιάδες κάτοικοι του λεκανοπεδίου εισπνέουμε καρκίνο, εμφράγματα και εγκεφαλικά που μας στέλνουν πριν την ώρα μας. Αλλά οι περιφερειακοί και δημοτικοί μας άρχοντες, άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε.
Με την υγεία μας και τη ζωή μας θα ασχοληθούν; Έχουν πιο σοβαρά πράγματα να κάνουν. Οι πρώτοι ανοίγουν… λεωφόρους για αιγοπρόβατα στην κορυφή του Γράμμου, οι δεύτεροι απαγγέλλουν πρωί-μεσημέρι-βράδυ το ποιηματάκι «έξυπνη πόλη, κλιματικά ουδέτερη». «Των οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν».
Μας τάζουν πόλη με… υψηλό «άι κιου» και κλιματική ουδετερότητα όταν δεν μπορούν να μαζέψουν τα πεταμένα στρώματα από τα πεζοδρόμια, να ξεβουλώσουν τα βουλωμένα φρεάτια, να μαζέψουν τις αγέλες επιθετικών αδέσποτων σκύλων που μας στέλνουν κατά εκατοντάδες στα επείγοντα του νοσοκομείου, όταν στους πιο κεντρικούς και τουριστικούς δρόμους σκοντάφτουμε και τσακιζόμαστε από το πυκνό σκοτάδι. Όταν την ιστορική πλατεία Πύρρου πριν 20 χρόνια την κατάντησαν πλατεία-τέρας, εδώ και δέκα χρόνια αποφάσισαν να την κάνουν ακόμα πιο τέρας αλλά απέδειξαν πως δεν είναι ικανοί ούτε γι’ αυτό: Η πλατεία παραμένει σκαμμένη, μαντρωμένη με λαμαρίνες και τα έργα σταματημένα.
Την ίδια στιγμή, Δήμος και Περιφέρεια κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να επιβαρύνουν κι άλλο την ατμόσφαιρα. Ανεξέλεγκτες οι ρυπογόνες βιομηχανίες μέσα στην πόλη, ασύδοτοι όσοι καίνε σκουπίδια, λάστιχα αυτοκινήτων, καλάμια και ξερόχορτα σε οικόπεδα και χωράφια.
Οι Γιαννιώτες βγαίνουμε στους δρόμους και χαλάμε τον κόσμο αν αδικηθεί ο ΠΑΣ Γιάννινα, δεν βγάζουμε όμως άχνα για το νέφος που μας σκοτώνει. Πολύς κόσμος δεν έχει πάρει χαμπάρι τι ακριβώς συμβαίνει και κανένας δεν φροντίζει να του ανοίξει τα μάτια. Μπερδεύουν την μόνιμη φονική αιθαλομίχλη από τους καπνούς με την αθώα πρωινή ομίχλη από υγρασία. Η αηδιαστική μπόχα ακόμα κι όταν η ατμόσφαιρα φαίνεται καθαρή, το τσούξιμο στα μάτια, ο βήχας, η δύσπνοια, η τάση για λιποθυμία δεν τους λένε τίποτα.
Γνωστά τα αίτια, γνωστά και τα μέτρα που απαιτούνται. Αλλά γιατί να ενδιαφερθεί η κυβέρνηση αν εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα; Η δημοτική αρχή ζήτησε, λέει, ουσιαστική επιδότηση για αντλίες θερμότητας από μια… υφυπουργό(!), η απάντησή της ήταν αρνητική και το θέμα έληξε…
Στο αφτί να της τα λέτε της υφυπουργού, παιδιά! Ψιθυριστά. Μη ταράξετε τον ύπνο του υπουργού, του πρωθυπουργού, του βουλευτή Ιωαννίνων, προέδρου της Βουλής και τώρα νέου Προέδρου της Δημοκρατίας! Αυτούς τους έχουμε μόνο για να τους συγχαίρουμε και να τους καμαρώνουμε. Και για τα προσωπικά μας ρουσφέτια.
Λύνεις ένα πρόβλημα χτυπώντας τις αιτίες του. Δεν το λύνεις κρύβοντας τα σκουπίδια κάτω από το χαλί, δεν το λύνεις με ευχές και ξόρκια. Το νέφος της αιθαλομίχλης θα μας πνίγει, θα μας αρρωσταίνει, θα μας σκοτώνει αν δεν χτυπηθεί στη ρίζα του.
Λονδίνο, Δεκέμβριος 1952. Από την πυκνή αιθαλομίχλη χάνουν τη ζωή τους 10.000 άνθρωποι σε τέσσερις μέρες. Ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ αναγκάζεται να απαγορεύσει τη θέρμανση με τζάκια και η ατμόσφαιρα καθαρίζει.
Το πρόβλημα σε πολλές ελληνικές πόλεις, με πρώτη τη δική μας, προέκυψε γιατί οι κυβερνήσεις μας:
– Εκτόξευσαν την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης διπλασιάζοντας τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.
– Επιδοτούν την αγορά καυσόξυλων και πέλλετ.
– Αφήνουν ασύδοτους τους κερδοσκόπους της αγοράς υγρών καυσίμων και ηλεκτρικού ρεύματος.
– Δεν προχωρούν σε γενναία επιδότηση για εγκατάσταση φιλικών στο περιβάλλον και οικονομικών συστημάτων θέρμανσης όπως οι αντλίες θερμότητας.
– Δεν προωθούν την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου.
– Επιτρέπουν τη λειτουργία ρυπογόνων βιομηχανιών.
Όταν ένα μέτρο αποδεικνύεται ολέθριο, το παίρνεις πίσω. Δεν το συνεχίζεις πεισματικά. Ο διπλασιασμός του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης καταδίκασε τους Έλληνες να παγώνουν από το κρύο και να δηλητηριάζονται από τους καπνούς. Ταυτόχρονα, έριξε κάθετα την κατανάλωση πετρελαίου, μειώνοντας δραματικά τα δημόσια έσοδα από τον φόρο. Οι κυβερνήσεις μας, όμως, τσακωμένες με τη λογική, επιμένουν στο λάθος.
Ο νόμος προβλέπει φθηνό ρεύμα σε πόλεις με μεγάλη ατμοσφαιρική ρύπανση. Γιατί δεν εφαρμόζεται στη μοναδική ελληνική πόλη με ατμόσφαιρα Πεκίνου; Διότι κανένας δεν το ζήτησε!
Τα εργοστάσια ζωοτροφών της Πεδινής, δίπλα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και την Πανεπιστημιούπολη, επιβαρύνουν με τα φουγάρα τους την ήδη αποπνικτική ατμόσφαιρα στο λεκανοπέδιο. Ο νόμος προέβλεπε τη μεταφορά τους εκτός λεκανοπεδίου μέχρι το 2019 αλλά οι δημοτικοί μας άρχοντες, συμπολίτευση και αντιπολίτευση, αποφάσισαν την παραμονή τους. Δεξιοί, κεντρώοι και γιαλαντζί αριστεροί έβαλαν το βόλεμα τριών-τεσσάρων εταιρειών πάνω από τη δημόσια υγεία. Αν αυτό δεν είναι η επιτομή της διαπλοκής και της σαπίλας, τι είναι;
Καθένας κάνει ό,τι γουστάρει. Ανάβει φωτιές σε οικόπεδα και χωράφια, καίει ξερόχορτα, κλαδιά, σκουπίδια, λάστιχα αυτοκινήτων και κανένας δεν τον σταματάει, κανένας δεν διαμαρτύρεται. Αστυνομία, Δημοτική Αστυνομία, ελεγκτικοί μηχανισμοί, βλέπουν και κάνουν πως δεν βλέπουν. Προφανώς αυτή την εντολή έχουν.
Για το κυκλοφοριακό και την ατμοσφαιρική ρύπανση, το Ρυθμιστικό Σχέδιο Ιωαννίνων προβλέπει τη μεταφορά όλων των υπηρεσιών Δήμου, Περιφέρειας και Δημοσίου εκτός πόλης. Οι δημοτικές μας αρχές, όμως, είχαν τη φαεινή ιδέα να εγκαταστήσουν όλες τις δημοτικές υπηρεσίες στην ήδη μονίμως μποτιλιαρισμένη Δομπόλη! Ακυρώνοντας έτσι το Ρυθμιστικό και διαιωνίζοντας την παραμονή όλων των υπηρεσιών στο κέντρο! Έτσι τους κάπνισε!
Ένα τζάκι σε τέσσερις ώρες ρυπαίνει την ατμόσφαιρα όσο δέκα χιλιάδες αυτοκίνητα παλιάς τεχνολογίας σε μια μέρα! Ό,τι ξύλα κι αν καίει. Έτσι λένε οι ειδικοί. Εμείς περνάμε τα αυτοκίνητά μας υποχρεωτικά από έλεγχο καυσαερίων αλλά ανάβουμε ελεύθερα τα τζάκια μας.
Ξύλα δεν καίνε μόνο όσοι δεν έχουν λεφτά για πετρέλαιο και ρεύμα, καίνε κι αυτοί που ανάβουν τα τζάκια τους για… ομορφιά! Τους μιλάς για την αιθαλομίχλη και σε αποστομώνουν: «Τα άλλα τζάκια ρυπαίνουν! Όχι το δικό μου!». Στις ευρωπαϊκές πόλεις απαγορεύονται αυστηρά τα τζάκια, στις τριτοκοσμικές όπως η δική μας επιτρέπονται τα πάντα.
Όχι για πολύ όμως. Σύντομα η δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα θα αρχίσει να έχει επιπτώσεις στον τουρισμό. Μόνο τότε θα ταρακουνηθούν τοπικές αρχές και φορείς και θα τρέχουν πανικόβλητοι να βρουν λύσεις. Όταν δουν τα ξενοδοχεία, τα καφεμπάρ, τα εστιατόρια να βάζουν λουκέτο. Γιατί μόνο αυτό τους τσούζει: Τα λεφτά και τα ψηφαλάκια. Όχι η υγεία και η ζωή των παιδιών τους.
